Bodrum, bu sene altıncısı düzenlenen geleneksel Nar Tugan Şenlikleri’ne hazılanıyor. “Doğan güneş”, “gün dönümü” (nar: güneş, tugan: doğan) anlamına gelen ve her yıl kış gün dönümünün olduğu 21 Aralık gecesinde kutlanarak, Bodrum’da gelenekselleşen etkinliğin bu sene altıncısı kutlanacak.
Nar Tugan Şenlikleri, senelerdir Arif Vidinli’nin şenlik koordinatörlüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü ile Bodrum Belediyesi tarafınden organize ediliyor. Nar Tugan Kültür Etkinlikleri, müzik dinletisi eşliğinde şenlik ateşinin yakılması ile başlıyor. Ateşin etrafında toplananlar otantik müzik aletleri çalıyor, yöresel oyunlar oynuyor. Dilek ağacının süsleneceği etkinlikte, Mavi Gök’e en iyi dilekler sunuluyor.
NAR TUGAN, BU SENE BODRUM’UN İKİ AYRI SAHİLİNDE KUTLANACAK
Kutlamalar bu sene hem Gündoğan hem de Kumbahçe’de kutlanacak. Bu yıl ilk kez Kumbahçe’de de düzenlenecek şenlik, saat 15.00’te başlayacak. Dans gösterileri ve müzik dinletileriyle sahilde gece geç saatlere kadar şenlik olacak. Geleneksel Nar Tugan kutlamalarına tüm Bodrumlular davetli. Şenlikte Nar Tugan ateşi yakılacak, dilek ağacı dikilecek ve güneş uğurlama dansı yapılacak. Etkinlikte kadın ve erkek zeybek grubunun gösterileri ile Adaçayı Erbane Grubu’nun dinletisi de olacak. Konuklara bereket sembolü aşure ile keşkek ve lokma dağıtılacak.
GECE İLE GÜNDÜZÜN KAVGASI
Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, Nar Tugan’ı şöyle açıklıyor: “Eski Türklerde gökyüzü, tanrısal bir güç olarak kabul edilirdi. Geceyle gündüz kavga halindeydi. 21 Aralık tarihinin ardından günlerin uzamaya başlaması, kutsal kabul edilen güneşin kavgayı kazandığı gün olarak kabul edilir ve bunun için şenlikler düzenlenirdi. Bu kutlamalarda ‘Akçam’ denilen çam dalı kullanılır; o çam dalının altına, Tanrı iyi insanlara iyi şeyler sunduğu için hediyeler konulurdu. Tanrı gelecek yıl iyi şeyler versin diye de, o çam dalına iyi dilekleri simgeleyen bezler, süsler bağlanırdı.
HAYAT AĞACI
O gün aileler bir araya gelir, yemekler yapılır, yenir, şarkılar söylenip, dans edilirdi. Türklerin tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yerin göbeği sayılan yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Bu ağacın tepesi de gökyüzünde oturan tanrı Ülgen’in sarayına kadar uzuyor ve buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde bulabiliriz.
TÜRKLERDE GÜNEŞ ÇOK ÖNEMLİ
Ülgen, insanların koruyucusu, sakallı ve kaftan giymiş olarak sarayında oturuyor ve geceyi, gündüzü, güneşi yönetiyor. Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre, gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık’ta gece, gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra da gün, geceyi yenerek zafer kazanıyor. Bu, güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor Türklerde.”
