Diyarbakır’ın Çınar ilçesi yakınlarında, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve kazı çalışmaları yürütülen Zerzevan Kalesi’nin 1800 yıllık girişi ortaya çıkarıldı.
İlçeye 13 kilometre uzaktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan, Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılan Zerzevan Kalesi’nde; Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde Diyarbakır Valiliği, Türkiye İş Kurumu, Diyarbakır Müzesi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Çınar Kaymakamlığı, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Dicle Üniversitesi, Karacadağ Kalkınma Ajansı ve Safir Tuz’un desteğiyle 6 yıldır kazı çalışması yürütülüyor. Yaklaşık 60 dönümde 12-15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınak, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan Zerzevan Kalesi, kazı çalışmalarıyla tarihe ışık tutuyor.
KALE SURLARINDA İLK KEZ KAZI YAPILDI
Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, konu ile ilgili yaptığı açıklamada kaledeki kazılara 2014’te başladıklarını ve bölgenin tarihi açısından önemli verilere ulaştıklarını söyledi. Kaledeki çalışmaların bölgedeki turizme önemli katkıda bulunduğunu aktaran Coşkun, bu yıl kalenin surlarında ilk kez kazı çalışmaları başlattıklarını belirtti. Zerzevan Kalesi’nin surlarının 1200 metre uzunluğa sahip olduğunu bildiren Aytaç Coşkun, yüksekliğinin 12 ile 15 metre arasında değiştiğini, aynı zamanda gözetleme ve savunma kulelerinin bulunduğunu dile getirerek, şu açıklamalarda bulundu:
YOĞUN BİR SAVUNMA HATTI OLUŞTURULMUŞ
“19 metresi korunmuş, 21 metre yüksekliğinde kuleler var. Burada yoğun bir savunma hattı oluşturulmuş. Roma döneminde özellikle önemli savunma hattı kalede oluşturuluyor. O yüzden burası, Roma’nın sınır garnizonudur. Romalılar, sürekli Sasanilerle savaş halindeydi. Bu nedenle surların kalınlığı 2 ile 3 metre arasında değişiyor. Hem çok yüksek hem de oldukça kalın surlar inşa etmişler.”
“KALE, BÖLGENİN TURİZMİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ”
Zerzevan Kalesi’nin ilk kez girişini tespit ettiklerini vurgulayan Doç. Dr. Aytaç Coşkun, kalenin tek girişi ve tek çıkışının olduğu bölgede çalışmalara ağırlık verdiklerini anlatarak; “Zerzevan Kalesi’nde her yıl yeni bulgulara ulaşıyoruz. Bu yıl ilk kez 1800 yıllık kalenin girişini bulduk. Kaledeki savunma mimarisi açısından önemli bir noktayı tespit ettik. Kale, bölgenin tarihinin değiştirilmesi ve turizmi açısından çok önemli. Geçen yıl kaleyi 450 bin yerli ve yabancı turist ziyaret etti. Bu yıl pandemi süreci olmasaydı 1 milyon ziyaretçi bekliyorduk. Buna rağmen 8 ayda 100 bin ziyaretçi geldi. Pandemi sürecine rağmen önemli bir rakam. Yıl sonuna kadar 300 bini bulabilir” diye konuştu.
