İngiltere’deki bir müzayedede satıldığı fark edilen, M.Ö 6. yüzyıla tarihlenen Aydın’ın Milet Antik Kenti kökenli kore torsosu, Türkiye’nin girişimleriyle yurda gönderilmek üzere Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği’ne teslim edildi.
Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği’nde yapılan teslim etkinliğine Büyükelçi Osman Koray Ertaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz ile Londra Metropolitan Polisi yetkilileri katıldı. Etkinlikte konuşan Büyükelçi Ertaş, tarihi eserleri geldikleri ülkelerde korumanın herkesin ortak sorumluluğu olduğunu belirterek, bu konuda Londra Metropolitan Polisi’nin sanat eserleri ve tarihi eserlerden sorumlu birimiyle Türk kurumları arasındaki iş birliğinin önemine dikkati çekti.
Türkiye ile İngiltere’nin stratejik ortaklar olduğunu belirten Ertaş, yaptığı açıklamada aylardır devam eden bir sürecin ardından sonuç aldıklarını kaydetti. Büyükelçi Osman Koray Ertaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde Dışişleri, Adalet ve İçişleri Bakanlıklarının aktif çabalarıyla dünyanın her yerinde Türkiye’den kaçırılmış tarihi eserleri Türkiye’ye geri kazandırmak için çalıştıklarını belirtti. Bu amaç doğrultusunda idari ve hukuki yolları ciddi ve etkili şekilde kullandıklarını aktaran Ertaş, M.Ö 6. yüzyıla tarihlenen kore torsosunun Aydın’ın Milet Antik Kenti’nden çıkan bir eser olduğunu anlatarak; “Birleşik Krallık polisiyle yürüttüğümüz iş birliği sonucu bu güzel eseri tekrar ait olduğu yere, memleketimize kazandırıyoruz” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, Milet kökenli eserin Arkaik Dönem’e ait kadın heykelinin vücut kısmı olduğunu belirtti. Londra’nın sanat pazarının son derece geniş olduğu ve çok sayıda satışın takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Boz, Bakanlık ekiplerinin müzayedelerde satılan eserleri ve geçmiş bilgisini incelediğini anlattı. Boz, bugün iadesi yapılan kore torsosuyla ilgili ise şunları ifade etti: “2021 yılında gerçekleştirilen bir satışa ilişkin incelemede, bu eserin satışa çıktığını gördük. Bu eser hakkında Dışişleri Bakanlığı’na çeşitli raporlar sunduk. Bu raporlarla konu karşı ülkeye intikal etti. Metropolitan Polisi, bu konuyu eseri satışa sunan müzayede eviyle ele aldı ve en nihayetinde gerek sunduğumuz dokümanlar gerek eserin Anadolu kökenli olduğunu ispatlamaya yönelik raporlarımız, bu eserin Türkiye’ye iadesini sağlamış oldu.”
“müzelerde iyi bir risk yönetimi çalışması yapılması gerekir”
İngiltere müzelerinden son dönemde kaybolan ya da çalınan eserlere ilişkin haberlere ilişkin de açıklama yapan Boz, şunları söyledi: “Müzecilik dünya genelinde zor bir iştir. İnsanın dahil olduğu bir süreçte her türlü olasılığı gözetmek gerekir. Bu durumda müzelerde iyi bir risk yönetimi çalışması yapılması gerekir. Tabii bazen her türlü çalışmaya rağmen başımıza gelen birtakım olumsuzluklar da karşımıza çıkabilir. Şu an İngiltere müzelerinin bu tür üzücü ve sıkıcı durumlar yaşadığını görüyoruz. Bizler kültür profesyonelleri olarak bunlara sevinecek durumda değiliz. Herhangi şekilde bir kültür varlığının zarar görmesi, yanlış ellere geçmesi veya herhangi bir metaymış gibi hele ki çalıntı olup rahat rahat satılabilmesi, bizler için kabul edilebilir bir şey olamaz.”
“ESERLERİN İADESİ İÇİN ÇALIŞMALAR HIZ KESMEDEN DEVAM EDECEK”
Zeynep Boz, Türkiye’nin başka ülkelerle tarihi eserler konusunda iş birliği yaptığını da belirterek, İngiltere’ye bu konuda destek vermeye hazır olduklarını ifade etti. Çalıntı eserlerin tespiti ve iadesi konusunda yapılan anlaşmalara işaret eden Boz; “Aynı iş birliğini İngiltere ve herhangi bir müzeyle yapmaktan geri durmayız. Türkiye kökenli eserler, İngiliz müzelerinde sergileniyor. Tarihsel süreçte buraya gelmiş eserlerin iadesiyle ilgili çalışmalarımız da hız kesmeden devam edecek. Bundan vazgeçmemiz mümkün değil” diye konuştu. Boz, İngiltere müzelerinden kaybolan ve çalınan eserler arasında Türk eseri bulunup bulunmadığına ilişkin müzelerin soruşturmalarını sürdürdüğünü kaydederek; “Özel olarak sorduğumuz birkaç eserle ilgili de gerekli incelemeyi yapıp, bilgi vermeleri konusunda anlaştık. Birtakım eserlerin kaçak kökenine ilişkin soruşturma yapıp sonuçları da kendileriyle paylaşacağız” ifadelerini kullandı.
