Anadolu topraklarından yurt dışına kaçırılan, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimleriyle Türkiye’ye iade edilen Herakles Lahdi, Antalya Müzesi’nde ziyarete açıldı. Açılış dolayısıyla düzenlenen törene katılan Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, lahdin Türkiye getirilmesi noktasında emeği geçen herkese teşekkürlerini iletti.
Türk basın camiasına da Herakles Lahdi ve Türkiye’den kaçırılan diğer tarihi eserlerin ait olduğu topraklara geri getirilmesi sürecinde verdiği destekten dolayı teşekkür eden Kurtulmuş, bu açılışının çok önemli olduğunu bildirerek; “Bugün itibariyle 15 ülkeden 57’ye yakın tespit edilmiş eserle ilgili süreçler ve yazışmalar devam ediyor. Bunların içerisinde Louvre Müzesi’nde sergilenen eserler de dahil olmak üzere peşinde olduğumuz eserler var. İnşallah bunları da alacağız, gayret ediyoruz” dedi. Bakan Numan Kurtulmuş’un açıklamalarının devamında şu ifadeler yer aldı:
TÜRKİYE’DEN KAÇIRILAN BİNLERCE ESERDEN SADECE BİRİ
“Herakles, 1960’larda Perge’deki tarihi alandan bir şekilde kaçırılarak yurt dışına götürülmüş, binlerce ve belki daha fazla sayıdaki Türkiye topraklarından kaçırılmış olan eserlerden sadece biri. Bugün Batı’da birçok müzede sergilenen o eserlerin anında ilgili ülkesine, çalındığı ya da alındığı yerlere geri gönderilmesi insanlığın bir gereğidir. Bu tür eserlerin iadesine ilişkin süreçler hayli zor. Birleşmiş Milletler’in, UNESCO’nun 1970’te imzalamış olduğu Kültürel Varlıkların Korunmasına İlişkin Anlaşma çerçevesinde çok yoğun uğraşlar sonucu gerçekleşiyor. Tabiri caizse biz Türkiye olarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak ilgili bütün birimlerimizle yıllardır bir hafiye gibi çalışarak, Türkiye’den kaçırılan eserlerin peşinde koşuyoruz.
DÜNYANIN EN ZENGİN TOPRAKLARI ÜZERİNDE OTURUYORUZ
Herakles Lahdi, 2011’de İsviçre’de bulundu. Görüşmeler sonucu Türkiye tarafından lahdin Perge’ye ait olduğu saptandı ve sonrasında da iade gerçekleşti. Bu konuda başta daha önceki Kültür ve Turizm Bakanları olmak üzere emeği geçen herkese ve İsviçreli yöneticilere teşekkür ediyoruz. Türkiye; engin bir kültür, tarih ve medeniyet hazinesi olan bir coğrafyada bulunuyor. Dünyanın en zengin toprakları üzerinde oturuyoruz. Belki altınımız, petrolümüz, doğalgazımız, başka tabii zenginliklerimiz yok ama Allah’a çok şükür, her yerinden tarih ve kültür fışkıran, İslam öncesi ve sonrası medeniyetlere ait olan eşsiz eserlerin, dünya çapında eserlerin sahibiyiz. Bunların farkında olacağız, gün yüzüne çıkarmaya devam edeceğiz.”
KAÇAK KAZILAR SIRASINDA BULUNDU VE YURT DIŞINA ÇIKARILDI
Roma dönemine ait 235 santimetre uzunluğunda, 112 santimetre genişliğinde ve 3 ton ağırlığında olan Herakles Lahdi’ne 2010 yılında Cenevre serbest limanında, İsviçreli yetkililerin envanter kontrolü sırasında el konulmuştu. Cenevre Başsavcılığı ve Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen ortak çalışma sonucu Herakles Lahdi’nin, Antalya’nın Aksu ilçesi sınırları içerisinde yer alan Perge Antik Kenti nekropolünde, 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılar sırasında bulunduğu ve yurt dışına çıkarıldığı saptanmıştı.
CENEVRE ÜNİVERSİTESİ’NDE ÜÇ AY SERGİLENDİ
Bu gelişmelerin ardından Cenevre Başsavcılığı, 2015’te lahdin iadesine karar verirken; karşı taraf konuyu üst mahkemeye taşıyarak iade kararına itiraz etmiş, ancak sonrasında temyiz başvurusunun geri çekilmesiyle lahdin Türkiye’ye iadesi kesinleşmişti. Bu süreçte İsviçre yetkilileri ile yapılan anlaşma kapsamında Herakles Lahdi, Cenevre Üniversitesi’nde de üç ay süreyle sergilenmişti. Milattan sonra 2. yüzyıl Roma dönemine ait olan ve arkeoloji literatüründe “Torre Nove” olarak adlandırılan tipte “Küçük Asya Lahit” grubuna giren Herakles Lahdi’nin üzerinde Herakles’in 12 görevi tasvir ediliyor.
BU YIL İADESİ SAĞLANAN 41. ESER
Herakles, mitolojide insanın doğaya karşı yenilmez oluşunu, kuvvet ve dayanıklılığı simgelerken; döneminin inanışına göre lahidin sahibi, ölümünden sonra lahitte işlenen Herakles’in 12 görevi çerçevesinde tanrılara yakınlaşmayı amaçlıyordu. Bakanlık’tan edinilen bilgiye göre, son yıllarda iadesi sağlanan en önemli eserlerden biri olan Herakles Lahdi ile beraber 2017’de iadesi sağlanan eser sayısı 41’e, 2003’ten itibaren ise 4 bin 311’e ulaştı.
