Şanlıurfa ve Güneydoğu turizmi açısından büyük öneme sahip olan Harran bölgesi, tarihi geçmişiyle günümüze ulaşan önemli arkeolojik kalıntıların yanı sıra 150-200 yıl öncesinden halen daha günümüzde kullanımı söz konusu olan kümbet evleriyle de ön plana çıkmaktadır. Yan yana dizilmiş kerpiç tuğlalardan, huni şeklini anımsatan mimari üslup ile yapıldığı görülmektedir.
Kümbet evler, bölge iklimine uygun olarak kışın sıcak, yazın ise 55 dereceye kadar çıkan sıcak havalarda serin olma özelliği ile bölge halkının yaşam koşullarını şekillendirmesine neden olmuştur. Bu mimari üslup, daha sonraları turistik faaliyetlerin artması ile de cazibe merkezi haline gelmiştir. Yerli yabancı birçok turisttin yoğun olarak ziyaret ettiği Harran bölgesi, maalesef gelen turistlerin hayal ettikleri Harran’ı görememelerinden dolayı hayal kırıklığı yaşatmaktadır. Turistlerin beklenti ve yorumlarına kayıtsız kalmamak adına Harran’daki problemlerin çözülmesi için bunları dile getirmek, artık boynumuzun borcu haline geldi.
Harran Problemleri ve Çözülmesi Gerekenler:
- Planlı geniş bir mahalle düzeni ile kerpiç kümbet ev sayıları artırılmalıdır.
- Çimento vb. malzemeden yapılan, Harran kültürüyle alakasız beton kümbet yapılar yıkılarak, yerlerine gerçek kerpiç kümbet evler yapılmalıdır.
- Harran halkına ait kadın ve erkek kıyafet kültürünün tam anlamı ile sergilenebileceği nezih bir alan oluşturulmalıdır.
- Bölge halkı briket, beton yapılar yerine kerpiç kümbet evlere yönlendirilmelidir. Kümbet evlerin oluşması adına gerekli malzeme ekipmanları, kamu kuruluşları tarafından karşılanmalıdır.
- Yeni kümbet evler planlı sokaklar ile oluşturularak, gelen turistler için yürüyüş alanları oluşturulmalıdır.
- Sosyal kullanım alanları, lavabolar, banklar, dinlenme alanları oluşturulmalıdır.
- Harran kümbet evler bölgesindeki yaşam alanlarına beton yapılar inşa edilmesine müsaade edilmemelidir.
- Ziyaretçiler için bölge tarihi ve kültürünün nezih bir ortamda sergileneceği alanlar oluşturulmalıdır.
Yukarıdaki problemlerin giderilmesi ve gerçek anlamda turist sayısının artırılması adına Harran’ın 2013 yılında kardeş şehri ilan edilen, Güney İtalya’da bulunan Alberobello kasabası örnek alınabilir. Kardeş şehir olan Harran, artık üvey kardeş muamelesinden kurtulmalı, gerçek cazibe merkezi haline getirilmelidir. Harran’ın Alberobello kasabası gibi düzenli planlı hale getirilmesi hiç de zor olmayacaktır. Çiçek açan sokakları, kültüre özgü cafeleri, yürüyüş yolları vb. alanlar oluşturularak, hem yerel halk için hem de turistler için güzel gelişme olacaktır.
İbrahim ŞAHİN
Profesyonel Turist Rehberi
