Elazığ’daki tarihi Harput Kalesi’nde Urartu dönemine ait 2 bin 800 yıllık açık hava tapınak alanı bulundu. Harput Kalesi ‘nin güneybatı kısmında doğal kayaların oyulmasıyla yapılmış, oval ve düz bir alandan oluşan kurban kesim yeri, oturma yerleri, basamaklar, nişler ve çeşitli amaçlar için yapılmış farklı şekil ve büyüklüklerdeki oyukların yer aldığı açık hava tapınak alanının dini törenlerde kullanıldığı düşünülüyor.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Öğretim Üyesi ve Harput Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç ve ekibi tarafından tespit edilen Urartu dönemi açık hava tapınak alanının, kapsamlı bir çalışma ile ziyarete açılması hedefleniyor. Aytaç, konu ile ilgili yaptığı açıklamada antik çağlardan bugüne birçok medeniyetin izlerini barından Harput Kalesi’ndeki arkeolojik çalışmalar ve araştırmalarla her döneme ait medeniyetlerin izlerini gün yüzüne çıkarmaya çalıştıklarını belirtti.
ÜÇ KUTSAL ALAN TESPİT EDİLDİ
Son olarak başkentleri Van civarı olan Urartuların batı sınırında bulunan Harput Kalesi’nde tespit ettikleri açık hava tapınak alanının tarihi ve kültürel açıdan büyük önem taşıdığını bildiren İsmail Aytaç, alanın 2 bin 800 yıllık olduğuna dikkati çekti. Urartuların batı sınırındaki Harput Kalesi ‘nde üç kutsal alanın tespit edildiğini, bunların en önemlisinin kalenin güneybatı tarafında bulunan kutsal alan olduğunu dile getiren Aytaç, şöyle konuştu: “Özellikle bu kutsal alana, batıdan 30 basamakla kuzeye doğru yükselerek çıkılmaktadır. Basamaklardan çıktığımız en son noktada bir taht bölümü ve yanlarında bugün görülmeyen, kırılmış olan, üzerinde kabartmaların olduğu taş yükseltiler, rölyefler vardı. Ayrıca kuzeyinde ve güneyinde yine basamaklarla çıkılan oturma alanları yer alıyordu. En üst noktasında din görevlisi, ayinleri yönetiyordu. Tepe noktasının hemen altında, düz oval alanda ihtimaldir ki kurban kesimi gerçekleştiriliyordu ve diğer alt basamaklarda bu ayini, töreni izleyen insanlar yer alıyordu.”
SAVAŞ TANRISI “HALDİ” İÇİN AYİNLER YAPILIYORDU
Prof. Dr. İsmail Aytaç, Urartuların batı sınırındaki bir kalede bu denli kapsamlı bir açık hava tapınak alanının bulunmasının, kaleye çok değer verdiklerinin bir göstergesi olduğuna işaret etti. Açık hava tapınağının hem büyüklüğü hem de bazı spesifik yapılarıyla sıradan günlerde değil de önemli dini günlerde kullanıldığını düşündüklerini aktaran Aytaç, şunları kaydetti: “Tahminimiz bu alanda Haldi (savaş tanrısı) adına törenler yapılıyordu, ancak Urartularda çok tanrılı din olması itibarıyla alandaki farklı nişlere başka tanrı ve tanrıçaların heykellerinin konulma ihtimali vardır. Günümüze ulaşmasa bile adak levhalarının da burada olma ihtimali bulunmaktadır. Dolayısıyla, bizim Urartu yerleşiminin batı ucunda en önemli kutsal alanlardan birisi olarak Harput Kalesi ‘ni görüyoruz. Buranın tapınma alanı olma ihtimali daha önce ifade edilmişti, fakat bu kadar önemli ve geniş ayrıntılarıyla tanıtılmamıştı. Açık hava tapınak alanının UNESCO yedek listesinde olan Harput’un asil listeye alınmasında bir katkı ve değer sağlayacağını düşünmekteyiz.”
GEZİLEBİLİR HALE GELMESİ İÇİN ÇABA SARF EDİLİYOR
İsmail Aytaç, alandaki araştırmalarının devam ettiğini ve diğer bölgelerdeki kutsal alanlarla kıyaslamalar yaparak daha net bilgilere ulaşma noktasına geldiklerini, bundan sonraki çalışma ve yayınlarında tapınakla ilgili daha ayrıntılı bilgi vereceklerini söyledi. Tespit edilen kutsal alanla Harput Kalesi ‘nin daha dikkat çekici hale geldiğini vurgulayan Aytaç; “Diğer illerde bulunan kutsal alanlarla kıyaslamalar yaptığımızda, daha net bir bilgiye ulaşma noktasına geldik. Amacımız, bu kutsal alanları canlandırma ve illüstrasyon yaparak turizme kazandırmaktır. İnşallah bu yıl buranın gezilebilir hale gelmesi için çaba sarf ediyoruz. Bunun için Valiliğimiz, üniversitemiz, Özel İdaremiz, Bakanlığımız ile iş birliği içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
