Yazarımız Saffet Emre Tonguç, pazar günleri yazılarıyla gezdirmeyi sürdürdüğü “Yalılar” dizisinde bu kez Sait Halim Paşa Yalısı ‘nı kaleme aldı, ya da diğer adıyla “Aslanlı Yalı”… İşte o yazı:
Önündeki heykeller nedeniyle bu ismin verildiği yapı, İstanbul’un en bilinen yalılarından. Gelin bu kez de Yeniköy’deki bu yalının hikayesini anlatayım size. Herkese iyi pazarlar ve keyifli okumalar!
Bugün gördüğümüz yalı, aslında buradaki üçüncü yapı. Geçmişte burada eski bir bina varmış. 1863 yılında Aristarhis Ailesi satın almış ve onun yerine kendilerine güzel bir yalı yaptırmış. Yalının sonraki sahibi Abdülhalim Paşa olmuş ama hem küçük bulmuş hem de artık eskimiş halde olduğu için yerine bugünkü yalıyı yaptırmış. Mimarlığını da Çanakkaleli Petraki Adamanti’ye vermiş. Neoklasik bir üsluba sahip.
Abdülhalim Paşa’nın 9 çocuğu varmış. Öldüğünde diğer 8 kardeşin hisselerini satın alan oğlu Sait Halim, yalının tek sahibi olmuş, hala onun adıyla anılıyor. Sait Halim Paşa kim biliyor musunuz? Modern Mısır’ın kurucusu olarak anılan Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın torunu. Ayrıca, 1913-17 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde sadrazamlık yapmış. En sona bir fotoğrafını ekledim.
Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşı’nda tarafsız kalması için çok uğraşmış ama sonra Almanya ile müttefik olduğumuz anlaşmayı imzalamış. Malta’ya sürgüne gönderilen Sait Halim Paşa, 1921’de Roma’da bir suikast ile hayatını kaybetmiş.
Sait Halim Paşa Yalısı ne yazık ki 1995 yılında şaibeli bir yangın atlattı. Ben dün gibi hatırlıyorum, ya siz? Sonrasında restorasyondan geçti ve bugün özel davetler, özellikle de düğünler için kullanılan bir mekan.
Her hafta bir başka yalıyı anlatıyorum size; eğer kaçırdıysanız galeriye mutlaka bakın. Geride kalan iki hafta, Afif Ahmed Paşa ve Kont Ostrorog Yalılarını da anlattım. Sevdiniz mi bu yalılar dizisini? İstanbul dışındaki takipçilerim de keyifle okuyor mu yalı paylaşımlarını?
