Savunma sanayi başta olmak üzere birçok alanda ülkemizle yakın iş birliği içerisinde olan Azerbaycan, turizm açısından da bazı yenilikler için faaliyetlerini hızlandırdı. Türkiye-Azerbaycan turizm ilişkilerini, Azerbaycan Turizm Ofisi CEO’su Florian Sengstschmid ile konuştuk.
Türkiye ile turizm çalışmalarında nasıl bir iş birliği öngörmektesiniz. Bize genel bir vizyon çizebilir misiniz?
Azerbaycan ve Türkiye arasında mevcut siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, turizm için de birçok fırsat yaratmakta. Bir millet, iki devlet olarak bağlarımızın gittikçe güçlendiği kardeş Türkiye ile konuştuğumuz dillerin benzerliği, birden fazla kesintisiz uçuşların olması ve pasaportsuz, sadece kimlikle seyahat edebilme üstünlüğü de işimizi kolaylaştırıyor. 2021 yılında başladığımız pandemiden iyileşme dönemi ile hedef ülkelerde faaliyetlerimizi kademeli şekilde yeniden başlattık ve tabi ki Türkiye de listenin başında gelen ülkelerden. Şöyle ki, turizm fuarlarına katılmakla beraber B2B ve B2C medya temsilcileri ile iş birlikleri, blog yazarları ve influencerlar için geziler organize etmek için çalışmaktayız.
İlaveten, turizm destinasyonlarının bölgesel düzeyde birleştirilmesi, ortak seyahat rotalarının geliştirilmesi de gündemimizde özel bir yer tutuyor. Diğer taraftan, dağ turizmi ve yürüyüş parkurlarında Türkiyeli meslektaşlarımızın deneyimlerinden yararlanmak için de projelerimiz olacak. Azerbaycan’daki çeşitli maden kaynaklarının değerlendirilmesi için ise Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iş birliği ve bu yerlere yatırım çekmek, gelecekteki planlar arasında.
Azerbaycanlı kardeşlerimizin yanı sıra Türk ziyaretçilerin de Azerbaycan’da aileleriyle ziyarette veya iş seyahatinde nereleri keşfedebilecekleri konusunda neler söylersiniz?
Azerbaycan’da Türkiye’den gelen misafirlerimizin ister aileleriyle isterse de iş seyahatinde zevkle keşfedebilecekleri birden fazla yer ve tecrübe var. Azerbaycan’a ilk gez gelenler, tabi ki ilk önce başkent Bakü’nün tadını çıkarmalı. Bakü’nün UNESCO listesinde konumlandırılmış Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi’ne ev sahipliği yapan İçeri Şehir kısmında kahvaltı ile güne başlayıp, daha sonra bu Orta Çağ surlarının gerisinde kalan modern mimari ve kültürel hayatı keşfe çıkabilirsiniz. Bakü Bulvarı’nda yer alan Halı Müzesi’nden Haydar Aliyev Merkezi’ne kadar modern yapısının yanı sıra değişik koleksiyonları ile de dikkat çeken sanat merkezlerini keşfetmek de tabi ki şart.
Bakü’den birkaç saat sürüş mesafesinde bulunan ve bir UNESCO Dünya Miras Alanı olan Gobustan Ulusal Devlet Tarih ve Sanat Koruma Alanı da ziyaretçileri kendine hayran bırakan yerlerden biri. Tarih öncesi kaya sanatından müzik taşlarına kadar, Azerbaycan halkının 40 bin yıl öncesine kadar uzanan geçmişinin hayat bulduğu bu alanda, 6 binden fazla antik petrogliften oluşan şaşırtıcı bir koleksiyon yer alıyor. Buradan kısa bir sürüş mesafesinde ise dünyanın en ilgi çekici doğa harikalarından biri olan olağanüstü çamur volkanlarını bulabilirsiniz. Kısa bir süre içerisinde, burada Çamur Volkanları Turizm Kompleksi’nin açılışının yapılması planlanıyor.
Diğer taraftan, Şamahı bölgesinde ekoturistleri ve vahşi yaşam severleri heyecan verici bir macera bekliyor. Şöyle ki, pitoresk Kafkas Dağları’nda gerçek bir safari heyecanı artık herkes için açık. Bin hektarın üzerinde bir alanı kaplayan modern Şamahı Safari Parkı, farklı ülkelerden getirilen binden fazla vahşi hayvana ev sahipliği yapıyor. Grup veya bireysel olarak off-road safari turlarına çıkanlar, muazzam bir manzara eşliğinde bu vahşi hayvanları izleyebilir, hatta daha cesur olanlar yaklaşıp onları besleyebilirler. Ayrıca tesis bünyesindeki restoranda lezzetli yerel yemekleri deneyebilirsiniz.
Şamahı, aynı zamanda eski zamanlardan beri Azerbaycan’ın en büyük şarap üretim merkezlerinden biridir. Burada yer alan Meyseri köyünde hem şarapların hem organik ürünlerden hazırlanan yemeklerin tadına varacak, hem de Kafkas Dağları’nın eteklerinde kendinizi doğanın kalbine bırakabileceksiniz. Şamahı’da safari parkı ve şarap turunun yanı sıra özellikle çocukların çok seveceği bir yer daha var, bu da Alpaka Çiftliği. Burada çocuklar mükemmel bir oyun alanı bulurken, büyükler de yerel yemeklerin ve manzaranın keyfini çıkarabilirler.
Tüm bunların yanı sıra Gusar’da Şahdağ Dağ Tatil Köyü’nde heyecan dolu hız treni, Gebele’de Tufandağ ve Nahçıvan’da Akbulak gibi diğer dağ tatil köylerinde hem kış hem de yaz aylarında eğlence sağlayan yamaç paraşütü, zipline vs. gibi yeni aktiviteler doğa ve macera severleri bekliyorken, başkent Bakü’de dünyanın ilk Petrol Tankeri Müzesi ve yeniden yapılandırılmış hayvanat bahçesi de yeni deneyimler arasında yer alıyor.
Turizm alanında büyük fırsatlar olduğunu düşünüyoruz. Petrol dışında turizm konusunda neler yapılabilir sorusuna hazırlanmış bir öneri paketiniz var mı?
Turizm alanında büyük fırsatlar olduğu fikrinize kesinlikle katılıyorum. Azerbaycan, turizm alanının büyümesine büyük önem veriyor. Petrol dışı bir sektör olarak turizm sektörü, ülke ekonomisinin çeşitlendirilmesi için öncelikli alanlardan biri olarak kabul edilmekte ve turizmin gayrisafi milli hasıla içindeki payını artırmak için çok yönlü faaliyetler yürütülmekte.
Azerbaycan’ın turizm stratejisi; sürdürülebilirlik, rekabet gücü, hizmet kalitesi ve değer odaklılık, kamu-özel ortaklığı dahil olmak üzere dört temel ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkeleri göz önünde bulundurarak, Azerbaycan’ın zengin kaynaklara sahip olması gerçeğine odaklandık ve sıfırdan ürünler yaratmak yerine tekliflerimizi bu avantajı kullanarak geliştirdik. Bu varlıklar sayesinde, pandemi döneminde hazırladığımız deneyimler arasında yürüyüş parkurları yer alıyor. Şöyle ki, Transkafkasya patikalarına Azerbaycan’ın ilk rotasının dahil edilmesiyle doğada yürüyüş meraklıları için daha kapsamlı deneyimler geliştirilmekte. 97 km’lik bu rota, Azerbaycan’da en son UNESCO alanı olan Şeki Hanları Sarayı’nın bulunduğu tarihi Şeki’den başlayıp, ülkenin kuzeybatı bölgesinin en göz alıcı yerlerinden geçerek, Zagatala’ya kadar devam ediyor. Sürdürülebilir deneyimler arasında yer alan ve en dikkat çeken tekliflerden bir diğeriyse “Slow Food” seyahat konsepti. 2021 yılında Avrupa Birliği tarafından finanse edilen proje kapsamında geliştirilmiş bu deneyim ülkenin kuzeybatısı için daha güncel iken, güney kısmına doğru devam ettirilmesi için planlama aşamasındayız.
Bildiğiniz gibi Azerbaycan, kuş gözlemciliği için de ideal bir lokasyona ve peyzaja sahip. Bu yıl için planlarımız arasında Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ortak şekilde, uluslararası medya ve ilgili tarafların da davet edileceği Kuş Gözlemciliği Festivali organize etmek de var. Aynı zamanda restorasyon işlerinin tam hız devam ettiği Karabağ bölgesinde de farklı seyahat deneyimlerinin geliştirilmesi için çalışmalarımız devam etmekte. Son olarak belirtmek isterim ki, 2019 yılında 3,2 milyon uluslararası ziyaretçi sayısıyla rekor sayı pandemi döneminde keskin bir şekilde azalsa da istatistikler, Azerbaycan’ın uluslararası sınırların kademeli olarak açılmasından bu yana hedef pazarlarda yeniden popülerlik kazanmaya başladığını gösteriyor. 2021 yılında Türkiye, 197 binden fazla turist ile Azerbaycan’a en çok turistin seyahat ettiği ülkeler sırasında ikinci yer aldı. 2022 yılının rakamları da turist sayısının devamlı şekilde arttığını göstermekte.
Azerbaycan halkı seyahatlerinde ilk sırada Türkiye’yi tercih ederken, Ukrayna da tatil seçenekleri arasında ilk sıralarda yer almaktaydı. Savaş nedeniyle bu seçeneğin de Türkiye’ye kayacağını düşünüyor musunuz?
Türkiye’nin Azerbaycan halkı arasında özellikle yaz ayları için meşhur bir tatil destinasyonu olduğu kesin. Türkiye’ye seyahat ederken yabancı bir ülkeye gitmiş gibi değil de “kendi evimdeymişim gibi” lüksünün tadını çıkararak tatilin keyfine varabilmek, büyük bir ayrıcalık olsa gerek. Evet, Ukrayna ve Rusya arasında devam eden savaş çok üzücü ve tabi ki tatil destinasyonu olarak da listeden çıkmalarının yalnız yaz aylarında değil, diğer mevsimler için de Türkiye’ye seyahat edecek Azerbaycanlıların sayısını artırması bekleniyor.
Türk iş insanlarının Azerbaycan’da ticaretle ilgilenmeye başladığını görüyoruz. Sizin konuya dair öngörüleriniz ve yorumlarınızı alabilir miyiz?
Artık uzun zamandır Türk iş insanları, Azerbaycan’daki mevcut iş fırsatlarını değerlendirmekte. Bu yönde aktif olarak faaliyet gösteren bazı kuruluşlar da var. Bunlardan biri, Azerbaycan ekonomisini canlandıracak yeni gelişmeler doğrultusunda Türkiyeli ve Azerbaycanlı iş adamlarını bir araya getirerek, Azerbaycan’ın ekonomik potansiyelini paylaşmak ve sinerji oluşturmak amacıyla kurulmuş “Azerbaycan-Türkiye İşadamları Birliği”. Bir diğeri ise iki ülkenin iş adamları arasında ortak platformlar oluşturmak, iş birliği ve yatırıma teşvik etmek, istihdamı artırmak, insanların refahını artırabilecek faaliyetlere öncelik vermek vs. gibi hedefleri olan “Türkiye-Azerbaycan İş Adamları ve Sanayiciler Birliği”.
Özellikle Karabağ’ın işgalden kurtarılması döneminin yanı sıra sonrasında da restorasyon işlerinde büyük destek görüyoruz ve tabi ki bu da Türkiyeli iş adamları için yeni projeler demek. Bildiğiniz gibi geçen yıl Azerbaycan ve Türkiye arasında müttefik ilişkilere ilişkin Şuşa Deklarasyonu imzalandı ve ülkeler arasında savunma sanayi, ulaşım vb. çeşitli alanlarda stratejik iş birliğinin ayrıntıları belirlendi. Bulunduğumuz durumda her iki ülkenin birbirine destek vermesi ve farklı alanlarda tecrübe alışverişi yapması için gerekli koşulların olması bizim için çok önemli.
Son olarak neler eklemek istersiniz?
Son olarak, Türk kardeşlerimizi Azerbaycan’da heyecanla beklediğimizi, onları en iyi şekilde ağırlamaya hazır olduğumuzu bildirmek isterim. Bence buraya ilk kez gelen Türk ziyaretçiler için en çok Azerbaycan ve Türkiye arasındaki benzerlik ve farklılıkların karışımı beklenmedik olacak. Türk halkı hiçbir dil engeli olmadan kendilerini evlerinde hissedecek, aynı zamanda Doğu ve Batı’dan gelen kültürel ve mimari unsurların mükemmel birleşimini sergileyen Bakü’de ve muhteşem doğada tamamen yeni deneyimler bulacaklar. Az önce de söylediğim gibi, tatil yaptığınız ülkede hiçbir şekilde yabancılık çekmeden yeni deneyimlerin tadını çıkarmak büyük bir ayrıcalık ve biz ister ilk kez isterse de yeniden Azerbaycan’a seyahat etmek isteyen her kesin en iyi şekilde ağırlanacağını bildirmekten mutluluk duyuyoruz.
